Zadaniowy system czasu pracy – ogólne zasady

W tej sytuacji rezygnuje się ze schematycznych norm czasu, w którym pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy oraz określenia precyzyjnego rozkładu czasu pracy. Odpowiedzią na tę potrzebę jest zadaniowy czas pracy.

Kiedy może być zastosowany?

System zadaniowego czasu pracy stosowany jest jedynie w przypadku niektórych grup pracowników. Wprowadzenie zadaniowego czasu pracy musi być uzasadnione rodzajem pracy, jej organizacją lub miejscem wykonywania pracy.

System ten nie może być stosowany, jeśli pracodawca z góry narzuca pracownikowi godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy. Pracownik sam bowiem decyduje o czasie wykonywania pracy.

Wymogi formalne do wprowadzenia zadaniowego systemu czasu pracy

W sytuacji, gdy pracodawca zdecyduje się na wprowadzenie zadaniowego systemu czasu pracy dla konkretnej grupy pracowników, powinien zapisać to wyraźnie w układzie zbiorowym czy też regulaminie pracy lub w obwieszczeniu. Należy również zwrócić uwagę na to, iż informacji dotyczącej zadaniowego czasu pracy nie zamieszcza się w umowie o pracę.

Jeśli w organizacji funkcjonuje regulamin pracy sporządza się do niego aneks, który zawiera grupę pracowników (zawody, stanowiska), których obejmuje zadaniowy system czasu pracy. Aneks wchodzi w życie w ciągu 2 tygodni od podania go w sposób przyjęty w firmie do wiadomości pracowników.

Pracownicy zatrudnieni w zadaniowym systemie czasu pracy rozliczani są z wykonywanych zadań, a nie z godzin pracy. W tym systemie miarą pracy są jej efekty, czyli wykonanie zadania. W związku z tym nie mamy tu do czynienia z łamaniem doby pracowniczej czy też zachowaniem odpoczynku od pracy.

Jak określić zadania a czas na ich wykonanie

Zadaniem pracodawcy jest z kolei prawidłowe wyznaczanie zadań do wykonania.

Pracodawca powinien z góry ustalić pracownikowi zakres jego zadań, uzgadniając z nim czas potrzebny na ich wykonanie. Zakres zadań można ustalić np. w umowie o pracę, regulaminie pracy, układzie zbiorowym pracy lub też w odrębnym dokumencie.

Czasem pracy oraz czasem odpoczynku zarządza sam pracownik. Nie oznacza to jednak, że nie ma ograniczeń czasu pracy. Miernikiem mają tu być normy czasu pracy wynikające z podstawowego systemu czasu pracy.

Pracodawca ma obowiązek tak wyznaczać zadania, aby były możliwe do wykonania w ciągu 8 godzin na dobę i przeciętnie w ciągu 40 godzin tygodniowo przez przeciętnie 5 dni w tygodniu w przyjętym okresie rozliczeniowym.

W zadaniowym systemie czasu pracy dopuszczalne jest, aby pracownik jednego dnia pracował dłużej niż 8 godzin, a innego odpowiednio krócej. W takiej sytuacji nie powstają godziny nadliczbowe. Nadgodziny powstaną z kolei, gdy pracodawca poleci pracownikowi dodatkowe zadania, których pracownik nie jest w stanie wykonać w ramach normy czasu pracy.

Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.

Zasadą jest, iż pracownikowi objętemu zadaniowym czasem pracy nie przysługuje dodatkowe wynagrodzenie za nadgodziny.

Nadgodziny przysługują jednak w przypadku, gdy są one wynikiem:

• konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego

albo dla ochrony mienia lub usunięcia awarii,

• ustalenia ilości zadań w taki sposób, iż nie jest możliwe ich wykonanie w ramach obowiązujących norm czasu pracy.

Ewidencja czasu pracy w systemie zadaniowym

Konsekwencją powyższych zasad jest kodeksowe uregulowanie, zgodnie, z którym dla pracowników objętych zadaniowym systemem czasu pracy nie prowadzi się ewidencji czasu pracy.

Wybrane orzecznictwo

I PK 126/19, Świadczenie pracy w warunkach autonomicznego podporządkowania. Podstawy wprowadzenia zadaniowego czasu pracy. Świadczenie pracy w systemie zadaniowego czasu pracy. Podporządkowanie pracownika kierownictwu pracodawcy jako cecha odróżniająca stosunek pracy od innych stosunków prawnych. – Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.09.2020 r., OSNP 2021/6/61 – wyrok z dnia 22 września 2020 r.

I PK 25/15, Wykazanie zadaniowego czasu pracy. – Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27.01.2016 r.

III AUa 1262/16, Przesłanki zastosowania zadaniowego czasu pracy. – Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14.02.2017 r.